De Paastijd of de Vijftigdagentijd

Christenen weten onderhand dat Pasen het grootste feest is van de christenheid. De voorbereidingstijd met zijn veertig dagen mag je op z’n minst ernstig noemen. Maar de tijd na Pasen mag er ook zijn. Maar liefst vijftig dagen wordt er feest gevierd om de Verrijzenis van Jezus die voor ons tegelijk de poorten naar het eeuwig leven heeft geopend.

In die vijftig dagen gebeurt er heel wat en dat willen we voor jou op een rijtje zetten want aan de vreugde lijkt geen einde te komen.

Alleluja!

Het ‘Alleluja’ dat we in de vasten hebben moeten missen blijft ons nu van alle kanten toeklinken. Je mag het de vreugdekreet van de christenen noemen die het uitjubelen van blijdschap om wat de Heer en ons is overkomen in de Verrijzenis.

Ons ‘alleluja’ is een klanknabootsing van het woord dat in het Hebreeuws klinkt als ‘Halleloejah’ en betekent letterlijk ‘Prijst de Heer’. Het woord ‘halleloe’ is de meervoudige gebiedende wijs van het werkwoord ‘hallel’ wat ‘prijzen’ betekent. ‘Jah’ is de afkorting van ‘Jahweh’, de Hebreeuwse naam van God.

Paasoctaaf

In de liturgie worden de acht dagen na Pasen allemaal gevierd als een hoogfeest. Dat wil zeggen dat we elke dag tot en met Beloken Pasen in de eucharistieviering het ‘gloria’ zingen/zeggen, het alleluja voor en na het evangelie, een eigen inlassing in enkele eucharistische gebeden en de wegzending met telkens tweemaal het alleluja: ‘Gaat in vrede heen, alleluja, alleluja’ met het antwoord van de gelovigen: ‘Wij danken God, alleluja, alleluja’.

gesloten luiken.

De achtste dag is ‘Beloken Pasen’. Beloken komt van het oud Nederlands beluiken en betekent sluiten (de luiken dicht). Die dag wordt in het Latijn ook genoemd ‘Dominica in albis’. Op die achtste dag legden de nieuwgedoopten van de Paasnacht hun witte doopkleed af. In het woordje albis herken je het woord albe, het witte kleed dat de priester draagt onder het kazuifel of de stola.

Toch ook even vermelden dat Beloken Pasen sinds het jubeljaar 2000 de ‘Zondag van de Goddelijke Barmhartigheid’ wordt genoemd.

Sacramenten

Triptiek van de Zeven Sacramenten.
Triptiek van de Zeven Sacramenten“, Rogier Van der Weyden, KMSKA. artinflanders.be, Hugo Maertens, publiek domein.

Rond Pasen komen verschillende sacramenten in het vizier. Op maandag in de Goede Week was er de biechtviering en op donderdag ook de gelegenheid om het biechtsacrament te ontvangen. Op witte Donderdag herdachten we plechtig de instelling van de Eucharistie en kwam ook het Priesterschap aan bod met de betekenisvolle woorden van Jezus ‘Blijf dit doen om Mij te gedenken’. In de Paasnacht werd het nieuwe doopwater gezegend en hernieuwden we onze doopbeloften.

In de weken tussen Pasen en Pinksteren worden overal de Eerste Communies en de Vormsels gevierd, belangrijke gebeurtenissen in de pastorale eenheden. De catechetische voorbereidingen krijgen hun hoogtepunt in de plechtige Eerste Communie- en Vormselvieringen. Feest alom.

Roepingenzondag

Tijdens de liturgie van de vierde paaszondag wordt elk jaar het evangelie van de Goede Herder gelezen. Dat is een uitstekende gelegenheid om op een bijzondere manier te bidden voor mensen die herder in het geloof willen zijn. Elke gedoopte is daartoe geroepen en behoort tot het priesterlijk volk van God. We bidden dus voor actieve christenen die het geloof handen en voeten geven.

Maar in de traditie van de Kerk bidden we ook meer specifiek voor priester- en kloosterroepingen, diakens en parochieassistenten, voor mensen die hun leven helemaal aan het gebed en de pastoraal wijden, voorgangers en voortrekkers die het christelijk samenleven mee begeleiden.

Hemelvaart

Obereschach Pfarrkirche Fresko Fugel Christi Himmelfahrt crop
Gebhard Fugel, Public domain, via Wikimedia Commons

Veertig dagen na de Verrijzenis vieren we de Hemelvaart van Jezus. Die veertig dagen danken we aan de schrijver van de ‘Handelingen van de apostelen’, die helemaal aan het begin stelt: ‘Aan hen heeft Hij veertig dagen lang herhaaldelijk bewezen dat Hij na zijn lijden weer in leven was’ (Hand 1,3).

In de tijdspanne tussen Pasen en Hemelvaart heeft de verheerlijkte Jezus zich volgens de evangelies en de Handelingen nog herhaaldelijk laten zien aan de leerlingen en heeft Hij hun nog wijze levenslessen voor de toekomst meegegeven.

Op Hemelvaartdag vieren we dat de verheerlijkte Jezus definitief is thuisgekomen bij de Vader van wie Hij was uitgegaan. Hij mag ‘zetelen aan de rechterhand van de Vader’ (Mc 16,19), menselijke beeldspraak voor de beste plaats. In die heerlijkheid zijn ook wij eens verwacht. Dat wil het feest van Hemelvaart ons ook in herinnering brengen.

Pinksteren

Mechelen St - Jan Lucas Franchoys Descent of the Holy Spirit 02
Lucas Franchoys, “De nederdaling van de Heilige Geest” in de Sint-Janskerk, Mechelen.
© Ad Meskens, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Het orgelpunt van de feestelijke Vijftigdagentijd is de komst van de heilige Geest, de kracht van de Allerhoogste. Menselijke inspanningen en goede wil kunnen wonderen verrichten maar met de hulp van de Heer, als we die durven aanvaarden, krijgen al onze inspanningen meer gloed en glans. De Geest maakt ons groter dan we zelf durven zijn en tilt ons boven onszelf uit. Hij maakt ons tot vurige en volhardende medewerkers om steeds opnieuw Rijk Gods tot stand te brengen. Hij is de drijvende kracht die ons steeds opnieuw inspireert tot daden van goddelijke goedheid. Hij maakt ons moedig en sterk om hier en nu Kerk te zijn zoals dat zo mooi klinkt in een lied van de Pinkstergroep: ‘Maak ons moedig, maak ons sterk want wij zijn Gods Kerk’.

E.H. Rik Palmans, ere-deken van Tongeren.