#zoekverbinding met God
Donderdag 6 oktober 2022, 20.00 uur VIIO Tongeren
Guido Vanheeswijck is filosoof en hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven en de Universiteit Antwerpen waar hij cultuur- en godsdienstfilosofie doceert. In 2019 schreef hij het boek “Onbeminde gelovigen: waarom we religieus blijven” waarin hij uitnodigt om opnieuw over de grote vragen na te denken en te spreken. Guido Vanheeswijck zal spreken over verbinding met God en hedendaags geloven.
“Geloven is in Vlaanderen gaandeweg een stigma geworden. Wie nog kerkelijk is, moet wel achterlijk zijn. Maar waarvoor schamen we ons eigenlijk? Ik zou voluit willen kunnen praten over de eigenheid van het christelijke geloof en waarom die juist nu relevant is voor onze samenleving”, zegt Guido Vanheeswijck.
Vanuit de ergernis over het taboe op gelovig-zijn schreef Guido Vanheeswijck het boek “Onbeminde gelovigen”. Hij legt de titel van het boek uit als volgt: “Vroeger waren de gelovigen bemind en de ongelovigen onbemind. Vandaag heb je net het omgekeerde. Dat heeft te maken met een onnadenkend modieus denken waar ik mij graag tegen verzet.” Hij meent dan ook dat gelovigen strijdvaardiger moeten worden en moeten uitkomen voor hun geloof. Spreken over de grote levensvragen lijkt wel het nieuwe taboe. Spreken over katholicisme lijkt voorbijgestreefd. Hoe komt dit? Heeft het te maken met onverschilligheid of met spirituele ongeletterdheid?
Deze vaststelling van Guido Vanheeswijck sluit naadloos aan bij het thema van onze Kroningsfeesten: #ZOEKVERBINDING. Want, er zit ruis op de lijn met God. Hoewel Hij altijd bereikbaar is, wordt Hij niet meer zo vaak gebeld. Nochtans is Hij nooit bezet en zal Hij onze oproepen steeds beantwoorden. Maar, Hij staat niet meer bij onze favorieten en onderlinge communicatie is eerder zeldzaam.
“Waarom hebben we vandaag zoveel schrik om daarover te spreken? Waarom zijn we bang om het te hebben over een kwetsbare God?”, vraagt Guido Vanheeswijck. “Uiteraard is geloof in het seculiere Vlaanderen niet vanzelfsprekend en zullen we op tegenwind stoten. So what? ‘Vrees niet’, Laat uw stem horen! Kom in het verzet! Laat je raken door wat je om je heen ziet gebeuren.”
Hij heeft het niet over het cultuurchristendom waar alles een dun christelijk laagje chroom meekrijgt, waar christelijke feestdagen mooi meegenomen zijn als ‘vrije dag’ en waar enkel sprake is van normen en waarden waarnaar moet geleefd worden. Hij zoekt de diepte op, de authenticiteit van het leven en de wereld waarin we ons begeven. Hij roept ons op en houdt ons een spiegel voor.
Wij vinden een bondgenoot in Guido Vanheeswijck. Er zitten veel gelijkenissen tussen zijn pleidooi en onze Kroningsfeesten, in het bijzonder ons Kroningsthema. Hoewel iedereen digitaal en technisch met elkaar in verbinding staat, is echte verbondenheid met elkaar of met God niet meer zo vanzelfsprekend.
Op donderdag 6 oktober gaf professor Guido Vanheeswijck een vurig pleidooi om opnieuw een openheid te creëren naar het religieuze en wederom verbinding te zoeken met God. Ondanks de onovertroffen vooruitgang op het gebied van communicatie en technologische ontwikkeling, is er de afgelopen halve eeuw ruis gekomen op de lijn met God.
Van rotsvast tot wankel
Tot in de jaren ‘60 was er in het Westen nauwelijks discussie mogelijk aangaande de redenen waarom mensen gelovig waren. Geloof in God werd met de paplepel ingegoten, men groeide op in een omgeving die nog grotendeels katholiek was en men stelde zich nooit echt vragen bij het waarom van het gelovig zijn. Geleidelijk aan werd het geloof verplaatst van het openbare domein naar het privéleven. Het christendom was nog zichtbaar in gebouwen en de kunsten, maar de beleving in het openbaar bleef achterwege. Het christendom verwerd tot een cultuurchristendom, waarbij een gemeenschap trots was op haar culturele en christelijke erfenis, doch zelf van binnenuit nog maar weinig voeling had met de ware betekenis van deze traditie. Als het dan toch eens over de inhoud van het geloof ging, hoorde men steevast de opmerking: “Wat hebben ze ons toch allemaal maar wijsgemaakt?!” Deze secularisatie, die zich stilaan heeft doorgezet in West-Europa, heeft de scheiding tussen staat en kerk voltrokken.
Onze tijd
Na het moderne tijdperk (in de zogenaamde postmoderniteit) vervaagde ook het geloof in God binnen de privésfeer. Het individu kan immers zijn geloof niet enkel op zichzelf beleven. Er is nood aan een gemeenschap die de gelovige kan ondersteunen en waarbinnen een gezamenlijk vieren mogelijk kan gemaakt worden. Wie wel nog gelooft in God, probeert dit zoveel mogelijk binnenskamers te houden, uit schaamte voor wat de anderen ervan zouden denken. De “beminde gelovigen” van weleer worden door de huidige samenleving beschouwd als “onbeminde” gelovigen.
Geloof en moderne cultuur
Nochtans hoeft de hedendaagse, postmoderne cultuur geen vijand te zijn van het christendom en het geloof in God. Integendeel, het christendom zelf heeft de secularisatie mogelijk gemaakt. Het christendom verkondigt dat God zelf binnengetreden is in de wereld, als kind onder ons geboren is en als mens temidden van ons heeft geleefd. God toont hiermee aan dat het ondermaanse, het hiernumaals, de wereld hier en nu, er toe doet en belangrijk is. Geloof in de christelijke God heeft niet enkel betrekking op een leven na de dood, maar houdt wezenlijk verband met het leven hier op aarde. Dit leven is van tel, deze aarde dient met respect en eerbied benaderd te worden. In het leven van alledag zit de kiem die dit geloof in God tot ontwikkeling kan doen komen. Nu nog steeds, ook hier, in de 21e eeuw. De komende Kroningsfeesten zullen een krachtig getuigenis zijn van de kiem die ook dit tijdperk in zich draagt om opnieuw verbinding met God te leggen.
Hier vindt u een overzicht van de volgende lezingenreeks #zoekverbinding.